Leren en lesgeven met ExitTicket en Socrative door Joost Slagers

Voor deze keuzeopdracht van ‘Leren en lesgeven met ICT’ heb ik gekozen voor twee programma’s die ik heb leren kennen via collega’s. Ik heb mijn collega’s voorafgaand aan deze opdracht gemaild met de vraag of zij nog goede, fijne programma’s kennen die ik zou kunnen gebruiken voor deze opdracht en als aanvulling op programma’s waar ik al mee werk. Ik heb veel respons gekregen en heb voor deze opdracht gekozen voor het programma ExitTicket en het programma Socrative. Ik kende deze programma’s van naam, maar had er nog nooit mee gewerkt. Om de programma’s voor deze opdracht uit te proberen heb ik gratis accounts aangemaakt, collega’s om een korte ‘spoedcursus’ gevraagd en ben ik zelf op ontdekking gegaan.

PowerPoint en Kahoot, maar ook het programma LessonUp dat veel collega’s gebruiken, worden veelal gebruikt als ondersteuning tijdens de lessen en zijn bekend bij collega’s en leerlingen. Voor deze opdracht heb ik dus gekozen voor twee (voor mij) onbekende programma’s die ik inmiddels beter heb leren kennen en nu ook inzet in mijn lessen. Uiteraard houd ik daarbij rekening met het doel van jet inzetten van het programma en de lesinhoud, zoals beschreven in het artikel van Amber Walraven (Dera, Gubbels, Van der Loo & Van Rijt, 2023). Hieronder volgt informatie over beide programma’s, een beknopte beschrijving van de les waarin ik de beide tools heb uitgeprobeerd, een vergelijking en een conclusie.

ExitTicket 

ExitTicket is een digitaal tool dat docenten ondersteunt bij formatief evalueren. Het stelt leraren in staat om inzicht te krijgen in de voortgang en begripsvorming van leerlingen door middel van interactieve vragen en polls. ExitTicket wordt vaak gebruikt aan het einde van een les (als “exit ticket”) om te controleren wat leerlingen hebben geleerd, maar kan ook tijdens de les ingezet worden voor directe feedback. Het programma biedt mogelijkheden om resultaten te analyseren en individueel of klassikaal te bespreken. Hierdoor kunnen docenten hun les aanpassen aan de behoeften van leerlingen en gerichte interventies toepassen.

Socrative

Socrative is een digitaal platform waarmee docenten eenvoudig interactieve vragen, toetsen en polls kunnen maken en afnemen. Ook dit programma ondersteunt formatief evalueren door inzicht te geven in de antwoorden van leerlingen, zowel individueel als op groepsniveau. Socrative biedt verschillende vraagtypen, zoals meerkeuzevragen, open vragen en waar/onwaar-vragen, en maakt de resultaten zichtbaar in overzichtelijke grafieken. Het platform is geschikt voor gebruik tijdens en na lessen om begrip te controleren, discussies te stimuleren of een les af te sluiten. Dankzij de eenvoudige interface is Socrative toegankelijk en effectief voor zowel leerlingen als docenten, ongeacht het vakgebied.

Vakonderdeel:

Ik heb gekozen om leerlingen te laten werken aan de verleden tijd van werkwoorden en dan in dit geval de verleden tijd van zwakke werkwoorden. De leerlingen zijn op het moment van schrijven bezig met ‘taalverzorging’ en daar hoort werkwoordspelling bij. Deze lessen geef ik vervolgens het EDI-model (Kerpel, 2014). Ik benoem aan het begin van de les het lesdoel, activeer de voorkennis, geef instructie, oefen samen in, laat zelfstandig oefenen, sluit de les af en blik kort terug. In de laatste fase van de les zet ik de programma’s ExitTicket en Socrative in.

Lesdoelen:

-        Het doel van deze les is het correct schrijven van de verleden tijd van zwakke werkwoorden. De leerlingen passen waar nodig ’t kofschip-x toe, waarbij ze consequent de stappen volgen zoals hen is aangeleerd.

-        Leerlingen weten wat de stam van het werkwoord is. Ze schrijven de stam van het werkwoord op, passen bij twijfel over d-soort of t-soort ’t kofschip-x toe. Ze bepalen of het onderwerp enkelvoud of meervoud is en plakken te/ten of de/den achter de stam van het werkwoord.

-        Aan het eind van de les controleer ik de kennis met de tool van ExitTicket of Socrative. Het doel is beide programma’s te testen en te bekijken voor deze opdracht van ‘Leren en lesgeven met ICT’.

Lesbeschrijving:

Lesdoel

Op het bord staan de doelen van deze les in de startdia. Ik neem de startdia door met de leerlingen, zodat ze weten wat er van hen verwacht wordt en wat ze gaan leren in deze les. Deze les is onderdeel van meerdere lessen werkwoordspelling. Leerlingen hebben eerder de tegenwoordige tijd geoefend en zullen na deze les(sen) ook de sterke werkwoorden oefenen. Verder zullen ze in het kader van ‘taalverzorging’ nog meer grammatica oefenen, onder andere de juiste schrijfwijze van het voltooid deelwoord.

Activeer voorkennis

Leerlingen krijgen een blaadje met daarop de afbeelding van ’t kofschip-x. Op het blaadje staat de vraag: ‘Weet jij nog waar dit schip voor gebruikt wordt? En wanneer kan dit schip van pas komen?’ De leerlingen krijgen kort de tijd om onder de afbeelding te noteren wat ze nog weten. Vervolgens wisselen in tweetallen uit wat ze weten. Daarna bespreken we klassikaal de antwoorden van de twee vragen.

Instructie

Tijdens de instructie leg ik uit hoe de verleden tijd van zwakke werkwoorden geschreven wordt. Ik heb voor de leerlingen de stappen in een dia geschreven. Ik neem stappen door. In de uitleg benoem ik dat ’t kofschip-x alleen gebruikt hoeft te worden bij twijfel. Je hebt het dus niet altijd nodig. De dia laat ik vervolgens op het bord staan, zodat we bij het volgende onderdeel (samen oefenen) van de les de stappen nog kunnen zien.

Oefen samen

We oefenen samen twee werkwoorden: Een werkwoord waarbij duidelijk is wat er achter de stam ‘geplakt’ moet worden en een werkwoord waarbij dat moeilijk(er) te bepalen (horen) is. Twee verschillende leerlingen vertellen welke stappen er genomen moeten worden om de verleden tijd correct te schrijven en hoe ’t kofschip-x toegepast moet worden. Daar waar nodig, vul ik aan of vraag ik een andere leerling om de juiste stappen te benoemen.

Zelfstandig oefenen

Vóór deze les heb ik een werkblad gemaakt met werkwoorden. Leerlingen gaan individueel aan de slag met de verleden tijd van de werkwoorden op het blad. Ze vullen naast de verleden tijd eerst de tegenwoordige tijd in. Dat is geen doel van deze les, maar voor het schrijven van de verleden tijd hebben ze de stam van het werkwoord nodig. Als ze klaar zijn mogen ze hun blad op de kop leggen en in de app van PLOT26 oefenen. Dit is een app van de methode die we op onze school gebruiken voor Nederlands. Nadat het grootste deel van de leerlingen klaar zijn bespreken we de werkwoorden. Leerlingen corrigeren hun eigen werk en kunnen vragen stellen.

Sluit af met tool en terugblik

We sluiten de les af met behulp van een van de tools. Ik gebruik in een klas (klas 3B) de tool van ExitTicket en gebruik in een andere klas (klas 3A) de tool Socrative. Leerlingen maken op hun laptop verbinding met de tool en beantwoorden de vragen (zie onder) die in de tools staan. In beide tools heb ik dezelfde zinnen gebruikt. Leerlingen kunnen verbinding maken door op de link te klikken die naar hen mail (ExitTicket) of door naar ‘gosocrative.com’ te gaan en mijn ‘room name’ in te typen (Socrative).

ExitTicket:                                                            Socrative: 

Link naar de opdracht in ExitTicket: https://exitticket.nl/ticket/316khvf7

Naar Socrative: Visit gosocrative.com and enter room name

Klassenmanagement:

De leerlingen zitten tijdens de les op de plaats waar ze volgens de plattegrond van de klas altijd zitten. Ze volgen de les, zoals ze ook andere lessen volgen bij mij. Ik start met de startdia, benoem de doelen van de les enzovoort. Ze kennen de manier van werken.

De leerlingen maken werkbladen en hebben daar hun eigen pen voor. Uiteraard heb ik de werkbladen voorafgaand aan de les gekopieerd. Voor het gebruik van de tool hebben de leerlingen hun laptop nodig. Ze kunnen de tool niet op hun mobiel gebruiken, omdat leerlingen hun mobiel ’s morgens in moeten leveren en deze gedurende de dag niet bij zich mogen hebben. Het gebruik van de tools gaat goed. Geen van de leerlingen heeft inlog- of verbindingsproblemen en ze kunnen allemaal deelnemen.

 Vergelijken ExitTicket en Socrative:

In beide klassen kon de tool probleemloos gebruikt worden. Alle leerlingen hebben verbinding kunnen maken en konden deelnemen aan de laatste opdracht van de les. In beide tools heb ik dezelfde zinnen gebruikt. ExitTicket is een Nederlandstalige site. Socrative is volledig in het Engels. Een site in het Nederlands vind ik persoonlijk gemakkelijk in het gebruik. Hierna volgen nog meer overeenkomsten, verschillen, voor- en nadelen van beide sites. Ik heb, naast het testen in de beide  klassen, voor deze vergelijking ook met twee collega’s meegekeken die de betaalde versie ‘Pro’ van ExitTicket en Socrative hebben. Ikzelf heb de gratis versie van de sites gebruikt.

Overeenkomsten: Beide platforms zijn ontworpen om te ondersteunen bij formatieve evaluatie. Ze helpen bij het meten van leerlingenvoortgang en bieden directe feedback. Beide zijn cloudgebaseerde platforms, toegankelijk via internet op laptops, tablets en smartphones. Beide platforms bieden ondersteuning voor verschillende vraagtypen (meerkeuze, korte antwoorden, waar/niet waar). Ze bieden ook de mogelijkheid om live quizzen en activiteiten te creëren.

Verschillen: ExitTicket is gericht op het ondersteunen van gepersonaliseerd leren. Het is specifiek ontworpen om data te verzamelen en te gebruiken voor individuele en klasbrede interventies. Het heeft meer geavanceerde analysemogelijkheden en de nadruk ligt op leerlingspecifieke voortgang. ExitTicket biedt meer opties voor leerlingbeheer, zoals individuele voortgangsoverzichten en het opzetten van leerdoelen. ExitTicket heeft een gratis versie, maar voor geavanceerde functies moet worden betaald. Hier een korte video met uitleg over de verschillende soorten vragen die je met het programma aan leerlingen kan stellen: ExitTicket soorten vragen

Socrative biedt basisrapportages, maar deze zijn minder uitgebreid en gedetailleerd dan die van ExitTicket. Socrative heeft een eenvoudige functionaliteit zoals het bekende “Space Race”-spel, wat een speelse competitieve toetsing mogelijk maakt. Socrative biedt een gratis versie met redelijk uitgebreide functies. De betaalde versie (Pro) biedt extra functionaliteiten zoals meer ruimte voor quizzen en uitgebreide rapportages.

Voordelen van ExitTicket:

-        Specifieke focus op gepersonaliseerd leren en leerlingmonitoring.

-        Geavanceerde analysemogelijkheden.

-        Mogelijkheid om interventies te plannen op basis van individuele prestaties.

Voordelen van Socrative:

-        Eenvoud en gebruiksgemak, vooral geschikt voor docenten die snelle evaluaties willen doen.

-        Leuke en interactieve elementen zoals de “Space Race” om leerlingen te motiveren.

-        Betaalbare prijs voor basisfunctionaliteiten.

 Conclusie:

In het onderwijs volgen digitale ontwikkelingen zich in hoog tempo op. Er zijn inmiddels legio mogelijkheden en keuzes op het gebied van ondersteunende sites bij (het evalueren van) de lesstof. Het maakt het onderwijs afwisselender en aantrekkelijker. Voor leerlingen, maar zeker ook voor docenten (Sintenie, 2021) die hun lessen ontwerpen en leerzaam, interessant en aantrekkelijk willen maken. Enkele sites, zoals PowerPoint, LessonUp en Kahoot zijn inmiddels ‘ingeburgerd’ in het onderwijs.

ExitTicket en Socrative hebben beide hun doel behaald, hebben voor- en nadelen, maar zijn beide goed te gebruiken en in te zetten in de les. Beide sites zou ik zeker weer gebruiken. Voor docenten die een uitgebreid leerlingvolgsysteem willen dat data inzet voor gepersonaliseerd leren is ExitTicket een betere keuze. Voor docenten die een laagdrempelig, interactief evaluatieplatform zoeken biedt Socrative een aantrekkelijk alternatief. Beide tools zijn geschikt en makkelijk in te zetten.

Bronnen:

Dera, J., &  Gubbels, J., Van der Loo, J., & Van Rijt, J. (2023) Handboek vakdidactiek Nederlands: Vaardig met vakinhoud. Uitgeverij Coutinhou.

Kerpel, A. (2014 1 juni). Effectieve instructie met het directe instructiemodel. Wij-leren.nl. Geraadpleegd op 23 november 2024 van https://wij-leren.nl/directe-instructie-model.php

Sintenie, M. (2021, 15 april). Digitalisering in het onderwijs: dit zijn de voor-en nadelen. Breens.nl. Geraadpleegd op 28 november 2024 van https://breens.nl/themas/hybride-onderwijs/digitalisering-in-het-onderwijs/